W ostatnich latach coraz więcej przesyłek wymaga monitorowania przez system SENT. Paliwa to tylko jeden z przykładów towarów, które pod niego podlegają. Lista tzw. towarów wrażliwych stale się rozszerza, a obowiązek ich zgłoszenia obejmuje różne podmioty biorące udział w łańcuchu dostaw. Nie tylko nadawcę lub odbiorcę towarów, lecz także przewoźnika, który musi mieć dostęp do systemu SENT. Na czym polega przewóz towarów wrażliwych i jakie przesyłki wymagają monitorowania transportu, wyjaśniamy w tym artykule.
Co to jest system SENT?
System SENT (System Elektronicznego Nadzoru Transportu) to narzędzie przeznaczone do monitorowania transportu towarów wrażliwych, które mają znaczny wpływ na krajową gospodarkę, takich jak np. niektóre produkty rolne, paliwa, susz tytoniowy czy odpady. Podstawą prawną tego rozwiązania jest uchwalona 9 marca 2017 roku ustawa o monitorowaniu przewozów. System SENT wdrożono w Polsce 18 kwietnia tego samego roku, nakładając obowiązek dokonywania stosownych zgłoszeń przez dostawców, przewoźników i odbiorców towarów wrażliwych. Rozwiązanie to ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego, zwłaszcza w zakresie nadużyć dotyczących podatku VAT i akcyzy.
Pod system SENT podlegają zarówno przewoźnicy drogowi, jak i kolejowi. Przed rozpoczęciem transportu należy dokonać zgłoszenia w systemie. Na jego podstawie nadawany jest numer referencyjny. Do obowiązków przewoźnika należy zapewnienie urządzenia geolokalizacyjnego, które powinno wysyłać sygnał przez cały czas trwania przewozu. Numer identyfikacyjny urządzenia musi zostać podany w zgłoszeniu do systemu SENT. Ponadto przewoźnik zobowiązany jest do wskazania swoich danych rejestrowych wraz z numerem NIP oraz numerów rejestracyjnych pojazdu i dat, w których będzie realizować przewóz towarów wrażliwych.
Kogo dotyczy system SENT?
Określone grupy podmiotów gospodarczych podlegają pod system SENT. Kogo dotyczy obowiązek zgłaszania przewozów? System SENT ma w szczególności zastosowanie do podmiotów zajmujących się handlem, wysyłką, odbiorem i transportem towarów wrażliwych. Należą do nich:
- Przewoźnicy – obowiązek zgłoszenia przewozów do systemu SENT dotyczy zarówno krajowych, jak i zagranicznych firm transportowych, które przewożą towary wrażliwe na terytorium Polski. Ponadto w gestii firm transportowych pozostaje obowiązek wyposażenia pojazdów w urządzenia przekazujące dane geolokalizacyjne. Może być to np. smartfon z aplikacją e-Toll.
- Podmioty, które zostały wyszczególnione w ustawie o monitorowaniu przewozów. Obowiązek dotyczy nie tylko sprzedawców, lecz także nadawców i odbiorców przesyłek wrażliwych. Mogą być to zarówno osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, jak i osoby prawne (np. spółki z o.o. i akcyjne) lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej (np. spółki cywilne).
Należy pamiętać, że ustawodawcy co pewien czas zmieniają zakres funkcjonowania systemu SENT. Co to oznacza w praktyce? Wartą odnotowania zmianą jest wprowadzony 1 stycznia 2025 roku obowiązek zgłaszania międzynarodowych przewozów drogowych w Rejestrze Międzynarodowych Przewozów Drogowych (RMPD), który funkcjonuje w ramach systemu SENT. Nowe przepisy dotyczą zagranicznych przewoźników mających siedziby na terenie Unii Europejskiej (UE), Konfederacji Szwajcarskiej lub EFTA w przypadku wykonywania na terytorium Polski przewozów:
- do lub z państwa trzeciego (zlokalizowanego poza terenem UE), na które wymagane są stosowne zezwolenia,
- w sytuacji, gdy umowy międzynarodowe przewidują zwolnienie z obowiązku posiadania odpowiednich pozwoleń, lecz przewóz dotyczy terytorium Polski.
Przeczytaj także:
Jakie towary podlegają pod system SENT?
Co należy zgłaszać do SENT? Przed tym dylematem dość często stają przewoźnicy drogowi oraz ich zleceniodawcy. Lista towarów objętych systemem monitorowania stale się rozszerza, dlatego warto regularnie sprawdzać wykazy publikowane na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC) obsługującej system SENT. Jakie towary znajdują się w wykazie na ten moment? Systemowi monitorowania podlegają:
- Wybrane artykuły rolne, jeśli przesyłka przekracza określony limit wagowy lub ilościowy m.in.:
- mięso drobiowe świeże, schłodzone lub zamrożone (jeśli masa przesyłki przekracza 250 kg),
- świeże jaja ptasie w skorupkach (powyżej 1250 szt. w przesyłce)
- miód naturalny (powyżej 10 kg),
- świeże maliny i truskawki (pow. 3000 kg),
- truskawki, maliny, porzeczki czarne niepoddane obróbce cieplnej lub ugotowane na parze, w wodzie lub zamrożone (powyżej 3000 kg),
- mąka pszenna i ze zbóż innych niż pszenica (powyżej 100 kg w przesyłce),
- pszenica, kukurydza (pow. 10000 kg),
- nasiona słonecznika i rzepaku (pow. 10000 kg),
- olej sojowy, z orzeszków ziemnych, kokosowy, rzepakowy, palmowy, z nasion słonecznika, oliwa, pozostałe tłuszcze płynne zwierzęce lub roślinne i margaryna (powyżej 500 kg masy lub 500 litrów objętości – z wyłączeniem opakowań nie większych niż 26 kg lub 26 litrów),
- Wyroby akcyzowe w określonych ilościach, m.in.:
- alkohol etylowy nieoznaczony znakami akcyzy o objętościowej mocy alkoholu wynoszącej 80% (powyżej 500 kg lub 500 l w jednej przesyłce),
- węgiel, brykiet i podobne paliwa stałe wytwarzane z węgla (pow. 500 kg lub 500 l, z wyłączeniem opakowań jednostkowych nie większych niż 25 kg),
- benzyna silnikowa, lotnicza, lakiernicza, a także olej napędowy, opałowy i odpadowy (pow. 500 kg lub 500 l w przesyłce),
- propan, butan i mieszaniny propanu i butanu (w każdej ilości, z wyłączeniem opakowań jednostkowych o masie nie większej niż 69 kg lub objętości mniejszej niż 85 litrów).
- oleje i pozostałe produkty destylacji wysokotemperaturowej smoły węglowej (powyżej 500kg lub 500 l w jednej przesyłce),
- susz tytoniowy (bez względu na ilość).
- Odpady w rozumieniu ustawy o odpadach (bez względu na ilość w przesyłce) poza wyjątkami wymienionymi w rozporządzeniu (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego także podlegają pod system SENT. Odpady zawierających rozpuszczalniki organiczne lub inne substancje niebezpieczne w ilościach większych niż 1000 kg lub 1000 l w jednej przesyłce również. Należą do nich:
- odpady farb i lakierów,
- szlamy pochodzące z farb lub lakierów,
- szlamy wodne zawierające farby lub lakiery,
- odpady z usuwania farb lub lakierów,
- zawiesiny wodne zawierające farby lub lakiery,
- zmywacze farb lub lakierów,
- opady farb drukarskich zawierające substancje niebezpieczne,
- szlamy farb drukarskich zawierające substancje niebezpieczne,
- odpadowe kleje i szczeliwa,
- uwodnione szlamy zawierające kleje i szczeliwa,
- uwodnione odpady ciekłe zawierające kleje szczeliwa.
Czy SENT jest obowiązkowy?
Tak, wszystkie podmioty handlujące towarami wrażliwymi lub przewożące je podlegają pod system SENT. Rejestracji do systemu należy dokonać na platformie PUESC za pośrednictwem konta założonego na osobę fizyczną. Podczas rejestrowania się na platformie należy wybrać odpowiedni zakres uprawnień i wskazać cel rejestracji. Aby założyć konto, należy podać dane takie jak imię, nazwisko, numer pesel, adres i dane kontaktowe. Wymagane jest także potwierdzenie tożsamości np. za pomocą podpisu kwalifikowanego lub profilu zaufanego.
Po zakończeniu formalności otrzymasz Urzędowe Poświadczenie Odbioru (UPO), a gdy Twój wniosek zostanie zatwierdzony uzyskasz unikatowy numer ID ISIC, którym należy posługiwać się podczas komunikacji z organami Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) za pośrednictwem PUESC.
Kto jest zwolniony z SENT?
Z obowiązku zgłoszenia transportu, nadania lub odbioru towarów wrażliwych zwolnione są osoby fizyczne i prawne, jeśli przewożona ilość mieści się w granicach ustawowych limitów zwolnienia. Dla przykładu, jeśli przedsiębiorca kupi 490 litrów oleju napędowego, to nie ma obowiązku zgłaszania tego do systemu SENT. Jeśli jednak ilość przekroczy 500 litrów, zgłoszenie przewozu staje się już obowiązkowe.
Przeczytaj także:
Jak sprawdzić, czy towar podlega pod SENT?
Wykaz towarów podlegających zgłoszeniu był wielokrotnie rozszerzany w ubiegłych latach, m.in. o produkty rolne i odpady. Dlatego firmy realizujące zlecenia transportowe powinny co jakiś czas sprawdzać aktualną listę towarów wrażliwych. Dane te publikowane są na Platformie PUESC.
Ile dni jest ważny SENT?
Numer referencyjny nadawany dla przewozu towarów wrażliwych jest ważny przez 10 dni od dnia jego wydania. Jeśli termin ważności wspomnianego numeru upłynął, a towar nadal nie trafił do odbiorcy, to przewóz może być kontynuowany po przesłaniu przez nadawcę, odbiorcę lub przewoźnika nowego zgłoszenia i uzyskania nowego numeru referencyjnego.
Szukasz nowych zleceń krajowych lub międzynarodowych. Giełda Trans.eu codziennie zapewnia dostęp do tysięcy frachtów. Zamów dostęp już dziś!
Kto obsługuje SENT?
Organem obsługującym system SENT jest Krajowa Administracja Skarbowa. Czynności związane ze zgłaszaniem nadania, transportu i odbioru przesyłek wrażliwych odbywają się za pośrednictwem Platformy PUESC.
Kto sprawdza SENT?
Sprawdzaniem dopełnienia obowiązków związanych ze zgłoszeniami przewozu towarów wrażliwych zajmuje się Krajowa Administracja Skarbowa. W przypadku wykrycia braku dokonania zgłoszenia przewozu lub stwierdzenia, że towar nie odpowiada co do rodzaju, ilości, masy lub objętości danym ze zgłoszenia na przewoźnika nakładana jest kara w wysokości 20 tys. złotych.
Najwyższa kara może zostać nałożona na firmę transportową, która dokona dostawy oleju opałowego do innego miejsca, niż wskazano to w zgłoszeniu do systemu SENT. W takim przypadku przewoźnik musi liczyć się z ryzykiem kary finansowej wynoszącej 100 tys. złotych, jeśli nie uda się ustalić podmiotu, który nabył lub posiada to paliwo. Z kolei za brak podania w zgłoszeniu danych przewoźnika i pojazdu lub niedopełnienie obowiązków związanych z przesyłaniem danych geolokalizacyjnych podczas przewozu firma transportowa może zostać ukarana kwotą wynoszącą 10 tys. złotych.
