Czym jest karnet ATA?
W obiegu prawnym funkcjonuje wiele dokumentów celnych, a jednym z nich jest karnet ATA. Co to za rozwiązanie? Karnet ATA stanowi element konwencji o tej samej nazwie, która umożliwia bezcłowy wywóz towarów np. z Polski do krajów znajdujących się poza terytorium Unii Europejskiej. Konwencja została ratyfikowana przez niemal 80 krajów i należą do niej m.in. wszystkie państwa członkowskie UE, USA, Wielka Brytania, Szwajcaria, Maroko, Rosja, Ukraina i Japonia. Nazwa karnetu ATA pochodzi od połączenia francuskich i angielskich słów: Admission Temporaire – Temporary Admission, które po polsku oznaczają tymczasowe przyjęcie.
Szukasz zleceń transportowych z dostawą lub załadunkiem poza terenem Unii Europejskiej? Giełda transportowa Trans.eu każdego dnia oferuje dostęp do wielu frachtów spoza UE.
Kiedy potrzebny jest karnet ATA?
Karnet ATA w praktyce przeznaczony jest do czasowej odprawy celnej przesyłek bez standardowej procedury wymagającej m.in. dokumentu SAD, składania deklaracji czy depozytów na przekraczanych granicach. Rozwiązanie to wykorzystywane jest m.in. przez polskich przedsiębiorców w przypadku wywozu towarów poza teren Unii Europejskiej w celach akwizycyjnych i wystawienniczych np. do prezentacji na targach. Karnet ATA może być używany także dla bezcłowego przywozu wyposażenia zawodowego.
Warto pamiętać, jakie ograniczenia ma karnet ATA. Instrukcja wynikająca z zapisów konwencji wskazuje, że rozwiązanie to nie może być stosowane dla towarów spożywczych, przeznaczonych na sprzedaż, a także do naprawy, modernizacji czy przetworzenia. Istotnym aspektem jest także okres ważności dokumentu, który wynosi 12 miesięcy. W szczególnych przypadkach możliwe jest zastąpienie przeterminowanego karnetu ATA nowym, którego ważność również wynosi 12 miesięcy.
- 👉 Przeczytaj także: Zmiany w przepisach transportowych do Wielkiej Brytanii – procedury celne i kabotaż
Jak zdobyć karnet ATA?
Izby gospodarcze poszczególnych krajów należących do konwencji mogą wystawić karnet ATA. Wzór tego dokumentu przypomina wizualnie deklaracje celne takiej jak zgłoszenie eksportowe czy SAD i składa się z kilku stron. W Polsce należy zwrócić się do Krajowej Izby Gospodarczej, aby uzyskać karnet ATA. Koszt wystawienia dokumentu waha się od 600 do 700 zł w zależności od wartości towarów. Uzyskanie karnetu należy do obowiązków właściciela towaru, a nie przewoźnika.
Od 15 maja 2024 r. można elektronicznie uzyskać karnet ATA. Jak wypełnić wniosek? W tym celu należy zarejestrować się na stronie ata.kig.pl i wypełnić w formularzu dane osobowe, przedsiębiorstwa, towarów oraz planowanej trasy podróży. Ostatnim krokiem jest podpisanie elektroniczne wniosku za pomocą kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub profilu zaufanego.
- 👉 Przeczytaj także: Jakie są procedury w transporcie?
Jaki towar można wywieźć z zastosowaniem karnetu ATA?
Zgodnie z konwencją z użyciem karnetu ATA można przewozić następujące kategorie towarów:
- ✅ Próbki i wzory handlowe wywożone za granicę celną w celach akwizycyjnych, rozpoznania rynku, zademonstrowania przed podpisaniem kontraktu.
- ✅ Towary przeznaczone na wystawy i targi, np. eksponaty, czy obudowy i wystrój stoisk.
- ✅ Wyposażenie zawodowe, takie jak sprzęt telewizyjny i filmowy, instrumenty muzyczne, rekwizyty teatralne, narzędzia, czy sprzęt sportowy.
Zlecenia transportowe dla Twoich ciężarówek znajdziesz na giełdzie Trans.eu.
Gdzie podbija się karnet ATA?
Do obowiązków posiadacza karnetu ATA należy przestrzeganie przepisów celnych zarówno na terenie Polski, jak i wszystkich innych krajów należących do konwencji. Jedną z kluczowych czynności jest przedstawianie we wszystkich właściwych urzędach celnych karnetu ATA. Gdzie podbić ten dokument? Proces ten prezentuje się następująco:
- ✅ Otwarcie karnetu ATA w wewnętrznym urzędzie celnym, co zostaje potwierdzone stosownymi adnotacjami na zielonej okładce dokumentu w lewym dolnym rogu, w polu H, a także na sztywnej żółtej karcie wywozowej.
- ✅ Potwierdzenie na żółtej karcie wywozowej czasowego wywozu towarów w granicznym urzędzie unijnym (np. na granicy ze Szwajcarią, Turcją czy Norwegią).
- ✅ Na białej karcie przywozowej potwierdzenie wwozu towaru do kraju przeznaczenia.
- ✅ Przedstawienie karnetu ATA w celu dokonania odprawy celnej w momencie wywozu towaru z kraju przeznaczenia. Fakt ten należy potwierdzić na białej karcie powrotnego wywozu (tzw. re-eksport).
- ✅ Zamknięcie odprawy czasowej na karnecie w granicznym lub wewnętrznym unijnym urzędzie celnym, co wiąże się z uzyskaniem stosownych wpisów na żółtej karcie przywozu powrotnego.
Po wykorzystanie karnet ATAnależy zwrócić do organu, który wystawił dokument. Należy pamiętać, że przekroczenie terminu ważności karnetu lub niedopełnienie formalności dotyczących wywozy, tranzytu i przywozu może skutkować obciążeniem należnościami takimi jak cło, czy podatek VAT.
